وقتی صحبت از قوانین و مقررات گمرکی باشد، مبحث تخلفات گمرکی نیز به میان می آید. تخلفات گمرکی اغلب به صورت ناخودآگاه و به دلیل عدم اطلاع دقیق از قوانین صورت می‌گیرد. این تخلفات ممکن است خسارات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. برای جلوگیری از هرگونه خسارات ناشی از عدم رعایت قوانین و مقررات گمرکی بهتر است با آخرین قوانین و مقررات گمرکی و تخلفات رایج آشنا شویم. آیا شما از آخرین قوانین و مقررات گمرکی کشور آگاه هستید؟ آیا می دانید جدیدترین قوانین تخلفات گمرکی شامل چه مواردی است؟ چه اندازه با تخلفات گمرکی آشنایی دارید؟ در این مقاله سعی کرده ایم اطلاعاتی مفید در خصوص مقررات و تخلفات گمرکی در اختیار شما قرار دهیم. همچنین شما می توانید برای اطلاع از آخرین اخبار، اطلاعات، مقررات و تخلفات گمرکی، با شرکت بازرگانی ئاسان ئازا تجارت تماس بگیرید. شرکت ما با اطلاع از آخرین قوانین گمرکی شما را از آسیب های تخلفات ناخواسته گمرکی در امان نگه می‌دارد.
چرا مقررات گمرکی بسیار مهم اند؟
گمرک جمهوری اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین سازمان‌های مجری قانون برای نظارت بر صادرات و واردات است. این نهاد برای کمک به کنترل واردات و صادرات کالای کشور تاسیس شد. وظیفه اصلی این نهاد نظارت بر کالاهای وارداتی و صادراتی است. گمرک یکی از مهم‌ترین ارگان ها در تعیین و اجرای قوانین و مقررات گمرکی است. به عنوان مثال تعیین و اخذ عوارض و مالیات از کالاهای وارداتی نمونه ای از موارد تحت اختیار گمرک به شمار می‌رود.
گمرک برای ایجاد این نوع نظارت مجبور به وضع قوانین و مقررات بسیاری است. قوانین و مقرراتی که با هدف کنترل، تسریع و تسهیل تشریفات گمرکی تعیین می‌شوند. آشنایی با مقررات مختلف با توجه به تغییرات مداوم آنها می‌تواند برای هر کسب و کاری بسیار طاقت فرسا باشد. با این حال، طبق قانون نوسازی گمرک، آگاهی و پیروی از این مقررات بر عهده واردکنندگان و صادرکنندگان است.
اصلی‌ترین وظایف گمرک
با توجه به نقش پر رنگ گمرک در فرآیند تجارت بین‌الملل، وظایف بسیار مهمی در این خصوص بر عهده این ارگان است. در واقع گمرک به عنوان مرزبان اقتصادی کشور نقش بسیار مهمی در صادرات و واردات دارد. اما مهم‌ترین وظایف گمرک چیست؟ در این قسمت با بررسی پاسخ این سوال همراه ما باشید. مهم‌ترین و اصلی ترین وظایف گمرک به شرح زیر است:
۱ . نظارت بر قوانین واردات و صادرات کالا و رسیدگی به تخلفات
۲ . صدور اسناد مرتبط و کنترل بر فرآیند حمل و نقل کالا
۳ . اجرای قوانین مرتبط با بازارچه های مرزی
۴ . نگهداری کالا
۵ . نظارت بر کابوتاژ
۶ . اعمال مقررات گمرکی درخصوص معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها
۷ . اخذ کلیه حقوق و عوارض گمرکی
۸ . نظارت، جمع آوری، بررسی و انتشار آمار تجارت بین الملل
۹ . کنترل فرآیند ترخیص کالا
۱۰ . مدیریت اظهارنامه‌های وارداتی و صادراتی
۱۱ . بیمه بین الملل
۱۲ . ارائه زمینه انجام تشریفات گمرکی
۱۳ . مدیریت ورود و خروج کالا
۱۴ . تعیین ارزش و تعرفه کالا
۱۵ . همکاری با سازمان‌های خصوصی و ارگان‌های دولتی مرتبط با صنعت بازرگانی
انواع تخلفات گمرکی
انجام تخلف در گمرک چه به صورت سهوی و چه عمدی با مجازات هایی رو به رو است. بر اساس قانون هرگونه نقض قوانین گمرکی جرم بوده و تخلف گمرکی محسوب می‌شود. تخلف گمرکی مفهومی گسترده است و موارد مختلفی را شامل می‌شود. از مهم‌ترین این تخلفات می‌توان به قاچاق و کم اظهاری اشاره نمود. بطور کلی اما تخلفات گمرکی به دو دسته تخلفات عام و تخلفات خاص تقسیم می‌شوند. در ادامه این موارد به صورت کامل توضیح داده شده‌اند.
۱ . تخلفات گمرکی عام
طبق قانون، گمرک یکسری حقوق پایه و عمومی دارد که اغلب توصیفی غیر مالی داشته که عبارت است از امتیازاتی که قانون برای ذیحق آن وضع کرده است. برخی از این حقوق گمرکی عام عبارتند از بازرسی و وزن کردن کالاهای وارداتی و صادراتی، بررسی اظهارنامه و بارنامه، تامین و اخذ تعرفه گمرکی که تخلف از هریک مشمول انجام تخلفات عام است. به عنوان مثال اظهار کالا بر خلاف قوانین و نظام نامه گمرکی کشور و یا عدم اعلام آن مطابق اصول قانونی، یکی از مصادیق تخلفات گمرکی است.
۲ . تخلفات گمرکی خاص
بر خلاف تخلفات عام، نمونه خاص آن تاکید بر تخلفاتی دارد که وصف مالی داشته و مالیات غیر مستقیم دارد. این تخلفات چه به صورت سهوی و چه عمدی موجب زیان به دولت و کشور می‌شود. در قسمت بعدی مهم‌ترین تخلفات گمرکی را به شما معرفی می‌کنیم.
ماده ۱۰۳ قانون امور گمرکی
ماده ۱۰۳ قانون گمرکی به بررسی و تعیین موارد قانونی واردات به کشور پرداخته است. طبق این ماده وسایل نقلیه آبی پس از ورود به آب‌های کشور تحت هر شرایطی باید در اسکله‌ها و لنگرگاه‌های مجاز پهلو بگیرند و نسبت به انجام تشریفات گمرکی اقدام نمایند. این ماده در خصوص واردات کالا از طریق هواپیما نیز به این صورت عمل می‌کند که کلیه هواپیماهایی که وارد کشور می شوند اعم از پر یا خالی باید در فرودگاه‌های مجاز فرود آمده و تشریفات گمرکی لازم را انجام دهند.
همچنین برای کشتی‌ها و هواپیماهای خروجی قبل از ترک اسکله و فرودگاه باید کلیه تشریفات گمرکی به صورت کامل و قانونی طی شود. این قانون دو تبصره مهم دارد که در آن مسئولیت تعیین کلیه راه‌های مجاز گمرکی نظیر فرودگاه‌ها و اسکله‌ها را بر عهده کارگروهی با مسئولیت وزارت کشور می‌گذارد.
مهم‌ترین اجزای این کارگروه شامل نمایندگان تام الاختیار گمرک و وزارت خانه های زیر است:
۱ . نماینده وزارت امور خارجه
۲ . وزارت اطلاعات
۳ . وزارت راه و شهر سازی
۴ . وزارت صنعت، معدن و تجارت
۵ . معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری
مهم‌ترین تخلفات رایج گمرکی که باید بدانید
اکنون که با انواع تحلفات گمرکی آشنا شدید، بهتر است برخی از مهم‌ترین موارد این تخلفات را به شما معرفی کنیم. بی شک اطلاع داشتن از قوانین و مقررات گمرکی به شما در امنیت کسب وکار بین‌الملل کمک شایانی خواهد نمود. شرکت بازرگانی جی تی جی در تلاش است از طریق ارائه این اطلاعات به شما در زمینه کاهش ضرر و زیان ناخواسته کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر از آخرین قوانین و روش‌های جلوگیری از تخلفات گمرکی با کارشناسان شرکت بازرگانی جی تی جی تماس بگیرید.
۱ . عدم اظهار
عدم اظهار یکی از مهم‌ترین تخلفات گمرکی است. پس از ورود کالا به گمرک به صورت قانونی و طبق ماده ۱۰۳ قانون گمرک کشور، باید اظهارنامه کالا ارائه شود. اگر در محموله کالاهایی وجود داشته باشد که به عمد یا از روی سهل انگاری در لیست اظهارنامه نام برده نشده باشد، تخلف گمرکی عدم اظهار کالا رخ داده است. اما این خطا چگونه اتفاق می‌افتد؟
گاهی صاحبان کالا بنا بر نداشتن اطلاعات لازم در خصوص قوانین گمرکی یا تلاش برای افزایش سود تجارت خود، در اظهارنامه کالای خود کالاهای با ارزش حقوقی گمرکی و سود بازرگانی کمتر نسبت به کالاهای دیگر را در لیست اظهارنامه ذکر نمی‌کنند و این موضوع موجب ارتکاب تخلف گمرکی می‌شود.
۲ . اقدام عملی
دومین مورد از تخلفات گمرکی که به بررسی آن می پردازیم، اقدام عملی است. منظور از این نوع تخلف، خروج کالای تجاری مجاز بدون ارائه‌ی اظهارنامه است. همچنین اگر تاجر یا بازرگان، کالای مجازی را تحت عنوان کالای مجاز دیگر اظهار نماید، مرتکب تخلف گمرکی اقدام عملی شده است. اما چرا باید این جا به جایی در اظهار نامه اتفاق بیافتد؟ اغلب این تخلف به دلیل حقوق گمرکی و سود بازرگانی بیشتر یا کمتر کالای اعلام شده دارد. لازم به ذکر است که اثبات این عمل چه در حین خروج و چه پس از خروج جرم محسوب شده و جزو تخلفات مغایر با قانون امور گمرکی محسوب می شود.
۳ . تخلفات انتظامی
تخلفات انتظامی یکی دیگر از انواع تخلفات گمرکی رایج است. این مورد نقض قوانین گمرکی بدون زیان به دولت است. به عنوان مثال لنگر انداختن، پهلو گرفتن، فرود آمدن و به طور کلی ورود وسایل نقلیه و خروج آنها، بدون تشریفات گمرکی و اخذ مجوزات لازم، برخی از مهم‌ترین تخلفات انتظامی به شمار می‌روند. این تخلفات مشمول پرداخت جریمه خواهند بود.
چگونه می توان از بروز تخلفات گمرکی جلوگیری کرد؟
با توجه به افزایش روزافزون تخلفات گمرک و شاهد بودن مسئله افزایش تخلفات در هر روز دولت و اداره گمرک با اجرای یک طرح گسترده تلاش نموده‌اند تا با مبارزه هر گونه تخلف گمرکی و جلوگیری از ضربه زدن به چرخه اقتصادی کشور موفق شوند تا میزان تخلفات را به طور قابل توجهی کاهش دهند. از جمله اقداماتی که در راستای کاهش تخلفات گمرک انجام شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استعلام محموله‌ها بصورت الکترونیکی
یکی از اقدامات گمرک برای کاهش تخلفات گمرکی الکترونیکی کردن روند استعلام محموله‌ها است. در این روند، هزاران محموله تجاری روزانه توسط نیروهای مربوطه با دقت بررسی و استعلام می‌شوند و پاسخ آنها در عرض چند دقیقه آماده می‌شود. این روش امکان شناسایی آسان محموله‌هایی که با استعلام‌های دریافت شده مغایرت دارند را فراهم می‌کند.
پنجره واحد تجارت فرامرزی
در گذشته، تمامی مراحل تشریفات گمرکی به صورت حضوری صورت می‌گرفت که این موضوع، علاوه بر اتلاف وقت باعث تبانی و رشوه‌خواری کارشناسان مربوطه و جعل و جابه‌جایی اسناد ترخیص کالا می‌شد. اما امروزه، اداره گمرک با اجرای پنجره واحد تجارت فرامرزی که از طریق آن می‌توان با ۲۲ سازمان مرتبط در روند ترخیص کالا ارتباط برقرار کرد و بدون دخالت انسانی مجوزهای مورد نیاز در راستای ترخیص کالا را از گمرک به دست آورد. علاوه بر افزایش سرعت در تهیه اسناد و مدارک امکان هرگونه تقلب و جعل اسناد را برای تاجران غیرممکن کرده است.
تبادل اطلاعات بین بانک مرکزی و گمرک به صورت الکترونیکی
یکی از اقدامات گمرک برای جلوگیری از تخلفات امور گمرکی برقراری راه‌های ارتباطی الکترونیکی بین گمرک و بانک مرکزی است. از طریق این روش، بانک مرکزی با استناد به اطلاعات ثبت شده در گمرک درباره محموله‌های وارداتی در روند تخصیص ارز برای واردات کالا مشورت می‌کند و از وقوع بیش‌ازاظهاری در واردات کالا توسط تاجران جلوگیری می‌کند. به‌ویژه با الکترونیکی شدن این فرآیند نیازی به استفاده از کاغذ و دستورالعمل‌های اداری سنتی نیست.
راه اندازی سیستم کارشناس مجازی برای مقابله با تخلفات گمرک
یکی از دیگر اقدامات گمرک برای مبارزه با انواع تخلفات گمرکی راه اندازی سیستم کارشناس مجازی است. این سیستم که به تازگی راه اندازی شده است، یک کارشناس را به صورت کاملاً تصادفی و بدون دخالت انسانی انتخاب می‌کند که مسئولیت بررسی صحت اطلاعات وارد شده در سامانه گمرکی را با محتویات محموله‌های وارداتی در دست بگیرد. همچنین، هرگونه ارتباط مستقیم بین صاحبان کالاهای وارداتی و کارشناس پرونده مسدود شده است به طوری که امکان تبانی و رشوه‌دهی تاجران به کارشناسان برای چشم‌پوشی از تخلفات امور گمرکی در مراحل تشریفات گمرکی به طور کامل از بین رفته است و امکان پذیر نیست.
کلام آخر
در این مطلب با یکی از مهم‌ترین موضوعات تجارت بین الملل آشنا شدیم و به طور کامل تخلفات گمرکی و انواع آن همچون کسر تخلیه را بررسی نمودیم. با این حال به طور کلی انجام امور گمرکی امری تخصصی بوده و پیچیدگی‌های بسیاری دارد، بنابراین، بهتر است مراحل آن به افراد حرفه‌ای یا شرکت‌های معتبر در این حوزه واگذار گردد.
شرکت ئاسان ئازا تجارت با سال‌ها سابقه در امور گمرکی و شناخت کلیه قوانین و مقررات حوزه واردات و صادرات همراه شما عزیزان بوده و خدمات گوناگونی را در زمینه انجام امور گمرکی به کلیه تجار و بازرگانان ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه کافیست از طریق راه‌های ارتباطی با کارشناسان ما تماس بگیرید.